1925 Şeyh Said Hareketi _{Yalanlar ve Gerçekler}

“Bu kitabın yazılış sebebi, Şeyh Said Hareketi'ni objektif bir biçimde değerlendirmek suretiyle, yaklaşık yüz yıldan beri üstü örtülerek karanlıkta bırakılmaya çalışılan gerçekleri gün yüzüne çıkarmak ve beyinlere şırınga edilmiş olan ezberleri bozmaktır.

Ezberler bozulurken, hiç kuşkusuz, Şeyh Said ile ilgili bilinmeyen birçok hakikat de öğrenilmiş olacaktır. Mesela, Şeyh Said'in; Millî Mücadele döneminde Kuvayı Milliye hareketini desteklediğini, İzmir'in Yunan güçlerince işgalini kınayarak Hınıs'ta protesto mitingleri düzenlediğini, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin Hınıs ve Elazığ şubelerinin kurucularından olduğunu, Erzurum Kongresi'ne ve Mustafa Kemal Paşa'ya destek verdiğini Türkiye'de kaç kişi biliyor acaba?

Bu çalışma hazırlanırken, öncelikle birinci el kaynak olarak “Şark İstiklâl Mahkemesi (Kararlar ve Mahkeme Zabıtları)” esas alınmıştır. Şeyh Said hareketinin mahiyeti ve ne olup olmadığının anlaşılabilmesi için, bu kaynakta yer alan belgelerin titizlikle incelenmesi elzemdir. Zira Şeyh Said ve yardımcılarının beyanları, görüş ve düşünceleri bilinmeden, kıyam hakkında doğru teşhis koyup hüküm vermenin mümkün olamayacağı açıktır.

Bu sebeple, incelediğimiz mezkûr belgelerin içeriğinden hareketle şunu söyleyebiliriz. Şeyh Said ve müritlerine ait mektuplar ve beyannameler ile mahkeme safhasının sorgu ve savunma metinlerinde; Kürtçülük, Kürt meselesi, Kürt davası, Kürt hakları, Kürtçe eğitim, Kürdistan teşkili, bağımsızlık, özerklik, ayrılık, ülkeyi bölme, vs. gibi siyasi ve ideolojik bir hedefi amaçlayan herhangi bir beyan ve talep söz konusu değildir.”