Ali Şir Nevayi _{Kitab-ı Tevariḥ-i Mülūk-ı ‘Acem}

Ali Şir Nevayi, hiç şüphesiz bütün kültür ve medeniyet tarihimizin çok seçkinkişilerindendir; yazdığı eserlere, sahip olduğu düşüncelere, yaptığı işlerebakıldığında bu düşüncenin hiç de abartılı olmadığı görülür. O, pek çokeserinin başlangıç kısmında, yani sebeb-i telif bölümünde eserini yazmasebebini anlatırken “Bu tür eserler Arap'ta ve Fars'ta çoktu, bu dilleribilmeyen Türkler de öğrensin diye Türkçe yazdım” ifadesini kullanır.

Budüşünce Ali Şir Nevayi'yi, yaşadığı çağ ve sonrasında bütün Türklerin “hocası”konumuna yüceltir.
Bu eser, Klasik Türk Edebiyatı'nın da temel kaynaklarından kabul edilen Farstarihi ve mitolojisinin kısa bir özetidir. Pişdadiler, Keyaniler, Eşkaniler ve sasaniler olmak üzere dört tabakada anlatılan Fars tarihi, daha eskikaynaklardan da yararlanılarak yazılmış ve bu kaynaklara sık sık atıflaryapılmıştır.

Eserde sık anılan konulardan biri İran-Turan mücadelesidir, budurum tarihin bilinmeyen devirlerinden beri Türklerle İranlıların ilişki halindeolduğunun göstergesidir.