Ayrıntı Dergisi Sayı : 23 Ekim - Kasım 2017

Marx, yayımlanan son yazısı olan Komünist Manifesto'nun Rusça baskısına önsözde Rus okura şöyle seslenmişti: “Ve şimdi Rusya! 1848-49 Devrimi sırasında yalnızca Avrupalı hükümdarlar değil, Avrupalı burjuvalar da proletaryadan tek kurtuluş imkânını Rus müdahalesinde gördüler. Çar Avrupa'da gericilerin reisi ilan edildi. Bugünse devrim savaşının esiri olarak Gatçina'da bulunuyor ve Rusya Avrupa'daki devrimci eylemin öncü kuvveti durumunda. … Eğer Rus Devrimi Batı'daki proleter devrimin işaretini verir ve ikisi birbirini tamamlarsa, şimdiki haliyle Rus ortak toprak mülkiyeti komünist bir gelişme yönünde bir başlangıç olabilir.”