Birikim Sürecinde Çifte Kavrulmuş Meta: Beşeri Sermaye

"Kapitalist üretim tarzının egemen olduğu toplumların zenginliği,muazzam bir metalaşmış emek-gücü olarak görünür." İfadenin yeniden yazımında iki değişkene özel önem ve dikkat göstermemiz gerekiyor. Muazzam meta yığını olarak görünür olan kapitalizm, muazzam bir emek-gücü birikimi olarak görünmez; görünmesi istenmez. Görünmez; çünkü işleyiş-oluş hali, yani nesnellik ters yüz olmuştur. Gösterilmez; çünkü hemen hemen tüm sosyal bilimler, ama daha da çok iktisat disiplini bu tersine dönmüş dünyayı tersinden anlatır. Tüm metaların kaynağı sermayedir. Öyle ya, sermayedar elindeki sermayeyle, sermaye metalarıyla emek metasını birleştirerek ihtiyacımız olan ürünlerin üretilmesini sağlar. Emek diğer üretim faktörlerinden sadece biridir. Ve diğer üretim faktörleri gibi piyasada alınıp satılmaktadır. O zaman eleştirel bir mesafeden sorunu analiz etmek için sadece nesnel işleyiş-oluşu değil, egemen düşüncelerin de eleştirilmesi gerekiyor. Bu gerekliliğin sadece metalaşan emek gücü için değil, ama daha da önemlisi beşeri sermaye kavramı için gerçekleştirilmesi gerekiyor. Elinizdeki çalışmada sevgili Gizem tam da bu zorlu çabaya girmiş. Gizem, kapitalist-sanayileşmede ihtiyaçların ve dahası yaratıcı enerjinin kaynağının metalaşan emek gücü olduğunu göstererek beşeri sermaye kavramını analiz ediyor.

- Fuat Ercan