Cemil Süleyman Bir Kuramsal Okuma Denemesi

Fecr-i Âti topluluğunun kurucu üyelerinden Cemil Süleyman (1886-1940) İkinci Meşrutiyet sonrası edebiyat döneminin giderek ünlenen hikâyeci ve romancısıydı. Basılmış iki hikâye kitabı, iki romanı, Tanin, Âti, Güneş, Kurun daha sonra Vakit gazetelerinde yayımlanan siyasi makaleleri, deneme tadında yazıları, başka hikâyeleri, röportajları, gezi ve hatıra yazıları vardır. Yazıların tümünde insancıl duygu ve düşünceleriyle öne çıkan bir Cemil Süleyman görülür. Bu çalışmada Cemil Süleyman ne bir sürgün, ne bir asker ne bir doktor, ne de bir gazeteci olarak ele alındı. Önemli olan yazar Cemil Süleyman'dı. Yaşadığı dönemde, uzun süre İstanbul'dan uzak kaldığı için kendisini iyi yetiştirmemiş bir edebiyat adamı olarak görülmesi; bugün de gölgede kalıyor olması veya yaşamının oldukça talihsiz, yorucu, güç ve dramlarla dolu olması bu çalışmayı etkilemedi. Cemil Süleyman'ın başka yazarlara göre ayırt edici özelliği bugüne kadar dolaşıma girmemiş bir kadın imgesini, "direnen kadını" kurgularına oturtmuş olmasıydı. Dönemin kadın söyleminden etkilenerek öyküler, romanlar yazdı. Kadına, kadın ruhuna, kadınlık sorununa ilişkin düşünce alanlarını irdeledi. Ama öte yandan erkek egemenliğinin yeniden üretilmesinde ve erkek denetiminin sağlanmasında aşkı, bu olgunun sürekliliğini sağlayan bir düzenek olarak gördü.