Dilden Gönüle Tasavvufa Dair Risaleler

Ey insanoğlu! Dikkat ettin mi? Tek bir vücuttan ibaret sandığımız emânetullâh olan bu vücut ne kadar kuvvetle idare edilmektedir!Hani bir miligram kanda beş milyon zi-hayat (canlı) küreyvât-ı hamrâ (al ve akyuvarlar) kabul edildikten, bir gramda beş milyar küreyve, bir kilogram kanda ne kadar, beş kilogram kanda ne kadar hamrâ-beyzâ küreyvenin mevcut olduğunu hikmetle uğraşan bilginlere sor! Fakat biz bu kanaatte kalmak istemiyoruz. Madem ki küreyve dediğimiz zi-hayat birer maddedir, mademki bir kuvvettir, biz bunların adına melâike dersek, bir vebal olmaz sanırız. Bu itibarla her müslüman; "Ben Allahu tealanın varlığına ve birliğine inandığım gibi, vücudumu da kendi kuvvetinden ibaret olan hesapsız melaike ile idare ettiğine de inandım!" demiş olur. Zaten bu kainat varlığını akıl ile inceleyenler, bu varlığın maddelerden toplanma olduğunu söylerler. Gide gide madde, esir-i elektron, atom ve molekülden ibaret olduğunu söylerler ki biz de bunlara birer melâike varlığı dersek ne hata etmiş oluruz? Hem zaten lügat itibarıyla insan vücudundaki fa âl nesnelere biz küreyve dedikse, her lisanda da öyle söylenmez ya!..Nasıl ki madde, cevher, araz lügatleri de lisanlara göre değişir, her ne denilirse denilsin, bunlar birer kuvvet ve kudret gösterdiklerine göre "âmentü billahi" diyen müslüman, Allahın birliğine, varlığına inandıktan sonra, bu kâinat varlığı Allah teâlânın melekleriyle yani, Onun kuvvet ve kudretiyle kâim olduğuna inandım dese, en doğru bir inanç ve itikat olmaz mı?