Eskiçağ Maddecileri

İonia'lıların duyumcu, Elea'lıların usçu çözümleri düşüncenin iki karşıt kutbunu oluştururken, atomcular her iki çözümü uzlaştırarak gerçekçi bir bakış geliştirdiler. Duyumcular devinimi öne çıkarıp değişmezi geriye iterken, usçular değişmezi varsayıp devinimi dışlarken, atomcular değişmezde devinimi ve devinimde değişmezi olası kıldılar. Demokritos'dan Epikuros'a atomculuğun gelişimi ruhçuluktan maddeciliğe doğru olmuştur. Epikurosçu düşünce tarihinin ilk gerçek maddecisi saymak yanlış olmaz. Paul Nizan'ın bu kitabı eskiçağ maddeciliğini özellikle Epikuros'çu bakış açısından ele alırken bize düşüncenin en eski zamanlarında insanın doğaüstü takıntılarından kurtulmak için ne büyük bir çaba gösterdiğini duyuruyor. Epikuros'u çağdaş olumlu düşüncenin ilk temellendiricisi saymamız doğru olur.