Görüntülerin Yazgısı

Kitaba koyduğum başlık, bizi Lascaux'daki duvar resimlerinin şanlı şafağından medyatik görüntünün yuttuğu bir gerçekliğin ve monitörler ile sentetik görüntülere adanmış bir sanatın çağdaş alacakaranlığına götüren yeni bir görüntü serüveni beklentisi uyandırabilir. Ama benim sözünü edeceğim şey bambaşka. Ben, belli bir yazgı fikri ile belli bir görüntü/imge fikrinin zamane kıyamet söylemlerinde nasıl düğümlendiğini inceleyerek, şu soruyu sormak istiyorum: Bu söylemler gerçekten de yalın ve ikirciksiz bir gerçeklikten mi söz ediyorlar bize? Yoksa görüntü/imge adı altında birçok işlev var da sanatın işi tam da bu işlevlerin sorunlu ilişkilerini saptamak mıdır? Buradan yola çıkarak, sanatsal görüntü/imgeler ile onların statülerinin çağdaş değişimleri üzerine daha sağlam bir temelde düşünmek mümkün olabilir.
Jacques Ranciere

Görüntülerin Yazgısı yoğun, ama zevkle ve bir solukta okunacak tarzda berrak derinliğe sahip bir düşünce başyapıtı. Jacques Ranciere, bu çalışmasında hayranlık verici bir kavrayış çevikliği, aydınlık bir mantısal kesinlik ve dingin bir fikirsel açıklık içersinde görüntülerin sanatsal alanlardaki farklı statüleri ve işlevleri ürerine çağdaş bir düşünce destanı yazıyor. Felsefe, sinema, edebiyat, plastik sanatlar arasındaki sert sınırları, yaratıcı girişimiyle parçalayan Rancière; görüntünün sonu fetvasını veren son çağırtanlığına, Jean-Luc Godard'ın Histoire(s) du cinéma filminden Mallarmé'nin şiirine, resim sanatının edebi metinlerle ilişkisinden, grafiğe kadar yaptığı devasa inceleme yolculuğuyla ve baş döndürücü kavramsal bir sentezle yanıt veriyor. Gerçekliğin yerini görüntülerin aldığı söylenen çağdaş yaşantımızda, görüntüyle uzaktan yakından ilgilenen (sanatçı, yönetmen, izleyici, eleştirmen, yazar) ve düşünen her insanın okuması gereken kitabın temel sorusu şu: Doğru ya da gerçek görüntü hangisidir? Temellendirmeye çalıştığı yanıt ise şu: Doğru görüntü, uzlaşımın donukluğu ile şizofren infilaklar arasından kaosun gücünü geçirebilmeyi başarandır.
Metin Gönen