Hadisler ve Yorumları

Günümüzde Hadis ilmi ile ilgili problemlerin başında, insanalrın zihninde oluşan sünnet ve etrafında oluşan şüpheler gelmektedir. Bu problem, neredeyse dine dayalı tartışmaların odağını da oluşturmaktadır. "Naslar sınırlı hadiseler ise sınırsızdır" gerçeğinden hareketle, her doğan gün çözüm bekleyen yeni meseleleri ile doğmakta ve hadiseler çözüm beklemektedir. Buna karşın, sayısı sınırlı olan Hz. Peygamber'in hadisleriyle (elbette ilgili ayetlerle) bu problemlere çözüm getirmek, bundan öte, dünya medeniyetine bir şeyler katmakla yetinmeyip bu medeniyetin liderliğini yapabilmek için Müslümanların bu alanda da üzerine düşeni yapmaları gerekmektedir. Bu hedef de hadisleri her devirde ve kültürde yeniden okuma ve yorumlamayı, mesajlarını güncellemeyi zorunlu kılmaktadır. Haliyle sünnetin zaman aşan ve kültürler üstü özelliğini kavrayabilmek belli bir çaba ve hassasiyeti de beraberinde barındıracağı tabiidir, hatta zorunludur.

Ancak bazı meraklı ve dikkatli okuyucunun anlayamadığı, anlayamadığı için de endişe ve hayrete düştüğü, tereddüt içinde kaldığı pek çok hadis vardır. Halbu ki söz konusu hadislerin birçoğu güvenilir kaynaklarımızda da mevcut olabilmektedir. Bu kesim açısından meselenin temelinde yatan husus, genellikle hadislerin ya eksik şekliyle ve yanlış anlamaya sebep şekilde okunmuş olması veya asıl kaynakta bu hadisin eksik nakledilmiş bulunması yatmaktadır. Kişinin, genelde İslami ilimler, özel de Hadis ilmine dair temel birikimi veya Usul bilgisi de yoksa bu yanlış anlama veya anlayamama daha etkili olmakta, bu problem bazılarında fikri buhrana sebep olabilmektedir. Bütün bunlar iyi niyet ve samimiyetle gerçeği arayanlar için söz konusudur. Kötü niyetliler açısından durum daha farklı boyutta olup bunları ayrı değerlendirmek gerekir. Biz de bu noktadan hareketle, elinizdeki çalışmamızda, hem hadis şerh/yorum geleneğimizden misaller verdik veya hadis şerhlerini temel kaynaklardan tercüme ettik, hem de sened ve metin tenkitlerini de ihtiva eden yeni yorum yöntemleri ile güncel meselelere dair bazı hadislerin şerh veya yorumunu yapmaya çalıştık. Böylece bu çalışmamızın, hadisleri anlamaya ve uygulamaya çalışanların elinde bir kıstası/ölçüt veya model olmasını istedik.