Halkbilimi Çalışmalarında Tür Kavramı ve Tür İncelemesi Alkışlar - Kargışlar ve Konuşmanın Entografyası Kuramı Örnekleminde
Evrensel bir davranış biçimi olarak yalnızca Türk kültüründe değil, farklı toplum uygarlık ve kültürlerde de tarih boyunca “dua” ve “beddua” çatısı altında çeşitli biçimlerde karşımıza çıkan “dileme” eyleminin Türk kültüründeki en eski karşılıkları iyi dilek olarak alkışlar ve kötü dilek olarak da kargışlardır. Alkışlar ve kargışlar Türk kültür tarihinin en eski dönemlerden itibaren, belki de henüz masalların, destanların oluşmadığı ya da bu türlerin işlevlerini veya tür özelliklerinin tam olarak belirginleşmediği dönemlerde dahi kullanıldıkları anlaşılan, özellikle de Türk mitolojik sistemi içerisinde ve bunlara bağlı inanç uygulamalarındaki işlevleriyle belirginleşen en eski ve temel türler arasında yer almaktadır. Günümüzde bu türlerin en yaygın kullanıldığı alanların başında ise gündelik yaşamdaki iletişim bağlamları içerisindeki çeşitli konuşma durum ve bağlamları gelmektedir.
Elinizdeki kitap, gündelik yaşamda kullanılan alkışlar-kargışlar ve konuşmanın etnografyası kuramı örnekleminde Türk halkbilimi alanında tür konusuna yönelik yeni yaklaşımların genel çerçevesinin belirlenmesi ve bir türün iletişim odaklı ve bağlam merkezli halkbilimi kuramlarıyla nasıl incelenebileceğinin örneklenmesi amacıyla hazırlanmıştır.
Evrensel bir davranış biçimi olarak yalnızca Türk kültüründe değil, farklı toplum uygarlık ve kültürlerde de tarih boyunca “dua” ve “beddua” çatısı altında çeşitli biçimlerde karşımıza çıkan “dileme” eyleminin Türk kültüründeki en eski karşılıkları iyi dilek olarak alkışlar ve kötü dilek olarak da kargışlardır. Alkışlar ve kargışlar Türk kültür tarihinin en eski dönemlerden itibaren, belki de henüz masalların, destanların oluşmadığı ya da bu türlerin işlevlerini veya tür özelliklerinin tam olarak belirginleşmediği dönemlerde dahi kullanıldıkları anlaşılan, özellikle de Türk mitolojik sistemi içerisinde ve bunlara bağlı inanç uygulamalarındaki işlevleriyle belirginleşen en eski ve temel türler arasında yer almaktadır. Günümüzde bu türlerin en yaygın kullanıldığı alanların başında ise gündelik yaşamdaki iletişim bağlamları içerisindeki çeşitli konuşma durum ve bağlamları gelmektedir.
Elinizdeki kitap, gündelik yaşamda kullanılan alkışlar-kargışlar ve konuşmanın etnografyası kuramı örnekleminde Türk halkbilimi alanında tür konusuna yönelik yeni yaklaşımların genel çerçevesinin belirlenmesi ve bir türün iletişim odaklı ve bağlam merkezli halkbilimi kuramlarıyla nasıl incelenebileceğinin örneklenmesi amacıyla hazırlanmıştır.