İran Hüccetiye Cemiyeti 1950'lerden Günümüzü İdeoloji ve Pratik
Hüccetiye Cemiyeti, Şah Muhammed Rıza'nın teşvikiyle 1953 yılında Şeyh Mahmud Halebi tarafından kurulmuş ve başlarda Şah'ın siyasi gündemini takip etmişti. Ancak Musaddık krizinden sonra diğer siyasi partiler ve hareketler gibi Hüccetiye de Şah'ın kırılgan monarşisine tehdit olarak görülmüştü. Şunu söylemek gerekir ki Hüccetiye bir hareket olarak yasaklanmıştı, bir mezhep olarak değil. Hüccetiye farklı, radikal, geleneksel Şii yorumdan beslenmiş olsa da yeni rejime ve belli başlı Şii liderlere meydan okumuştu. Kararsız tutumlarıyla bir yandan Humeyni'ninVelayet-i Fakih'ini reddederken, öte yandan yeni rejimin yeniden yapılanma programlarına destek veriyordu.
Bu araştırma Hüccetiye'nin hayat anlayışı, inançları ve faaliyetleri konusunda bilgiler sunacak, fakat üzerinde duracağımız esas mesele şunlar olacaktır: Hüccetiler kimlerdir? İçlerinde Şia'nın hangi özelliklerini barındırıyorlar? Şia'nın hangi esaslarına inanıyorlar ve sahip oldukları felsefe ve yaşam tarzıyla neyi temsil ediyorlar? Ütopik vizyonları klasik Şii temellere mi dayanıyor yoksa devrimci ve yenilikçi fikirler mi içeriyor? Ve niçin hem Bahai inancı ve inananları hem de Humeyni'ninVelayet-i Fakih'i ile kavgalılar? Hüccetiye Humeyni'nin devrimini geciktirdi mi yoksa karşı çıkışıyla devrime hız mı kazandırdı? İslam Devrimi 1979'dan önce gerçekleşebilir miydi?
Hüccetiye Cemiyeti, Şah Muhammed Rıza'nın teşvikiyle 1953 yılında Şeyh Mahmud Halebi tarafından kurulmuş ve başlarda Şah'ın siyasi gündemini takip etmişti. Ancak Musaddık krizinden sonra diğer siyasi partiler ve hareketler gibi Hüccetiye de Şah'ın kırılgan monarşisine tehdit olarak görülmüştü. Şunu söylemek gerekir ki Hüccetiye bir hareket olarak yasaklanmıştı, bir mezhep olarak değil. Hüccetiye farklı, radikal, geleneksel Şii yorumdan beslenmiş olsa da yeni rejime ve belli başlı Şii liderlere meydan okumuştu. Kararsız tutumlarıyla bir yandan Humeyni'ninVelayet-i Fakih'ini reddederken, öte yandan yeni rejimin yeniden yapılanma programlarına destek veriyordu.
Bu araştırma Hüccetiye'nin hayat anlayışı, inançları ve faaliyetleri konusunda bilgiler sunacak, fakat üzerinde duracağımız esas mesele şunlar olacaktır: Hüccetiler kimlerdir? İçlerinde Şia'nın hangi özelliklerini barındırıyorlar? Şia'nın hangi esaslarına inanıyorlar ve sahip oldukları felsefe ve yaşam tarzıyla neyi temsil ediyorlar? Ütopik vizyonları klasik Şii temellere mi dayanıyor yoksa devrimci ve yenilikçi fikirler mi içeriyor? Ve niçin hem Bahai inancı ve inananları hem de Humeyni'ninVelayet-i Fakih'i ile kavgalılar? Hüccetiye Humeyni'nin devrimini geciktirdi mi yoksa karşı çıkışıyla devrime hız mı kazandırdı? İslam Devrimi 1979'dan önce gerçekleşebilir miydi?