İslam Hukukunda Sosyal Sorumluluk _{Akıle Örneği}

İnsanın yaşama hakkına ve vücut bütünlüğüne yönelik ihlâllerin tazmininin sağlanması insanlıkla yaşıt bir meseledir. Suç kastı taşımayan eylemler sonucu ortaya çıkan ölüm ve cismanî zarar hallerinde iki nokta önem kazanmaktadır. Öncelikli olarak, mağdurun zararı tazmin edilmeli, giderim alabilme imkânı güvenceye alınmalıdır. İkinci olarak, genelde fâilin ödeme gücünü aşan tazminatın geniş tabanlı bir topluluğun iştirakiyle tesviyesi sağlanmalıdır. Böylece bir taraftan malî mesuliyet riskine karşı güvence sağlanırken diğer yandan sorumluluk sosyalleşecektir. Günümüz hukuk düşüncesinde bu vadideki arayışlar sürmektedir. Bu bağlamda İslâm hukukunda, söz konusu ettiğimiz hususlarla ilgili yaklaşımları ihtiva eden âkıle müessesesi önem kazanmaktadır.

Öte yandan İslâm hukukunun tarihî kökenlerini, sosyolojik gelişimini, İslâm öncesi dönemdeki malzemenin İslâmî sosyoetik değerler sistemine eklemlenmesinde İslâm hukukçularının yaklaşım tarzlarını göstermesi bakımından, âkıle bir prototip niteliği taşımaktadır. Üstelik günümüzün meselelerine İslâm hukuk kültürüne dayanarak çözüm getirme hususunda sıkça gündeme getirilen bir müessese olması, İslâm hukukuyla ilgili çağdaş yaklaşımlar konusunda temsil gücüne sahip bir örnek olarak da âkıleyi ön plana çıkarmaktadır. Prof. Dr. Kâşif Hamdi Okur, bu çalışmasında sosyal sorumluluk çerçevesinde ele aldığı âkıleyi mukayeseli hukuk perspektifinden inceliyor.