Kimlik Denklemleri _{Türkiye'nin Sosyo-Kültürel Anlam Haritası Üzerine}

Din, milliyetçilik ve kimlik sorunları üzerine, gündelik tartışmaların harareti ve yerleşik tasnifler içinde alışkanlıkların esiri olmuş kavramları “özgürleştiren”, serinkanlı bir analiz...

Elisabeth Özdalga, kitaptaki yazılarında özellikle hem dinî ve millî kimlik arasındaki, hem İslâmcı ve milliyetçi ideolojiler arasındaki örtüşme dinamiklerini ele alıyor. Örtüşmenin etkili ve “heyecanlı” bir örneği olarak, Necip Fazıl'a bakıyor bu arada. Bu bağlamda “Türk İslâmı” tasavvurunun değişik boyutlarını inceliyor. Tasavvuficemaatlerin ve Nurculuğun dönüşümleri hakkında yazdıkları, bu genel sorunsalın yanı sıra, başlı başına ilgiye değer sosyolojik tespitler içeriyor. Son yılların politik çoksatarı Şu Çılgın Türkler'in bir milliyetçi manifesto ve “polemik el kitabı” olarak yorumu, seküler milliyetçiliğin analize katılmasını sağlıyor. Panorama, Alevi kimliğinin son dönemdeki dönüşümleri hakkındaki gözlemlerle tamamlanıyor. Bütün bu gözlem ve tartışmaların arka planında yer alan kimlik meselesi, kimlik kavramı ve kuramına eğilen bir makaleyle temellendiriliyor. Yine kitabın “zımnî” bir meselesi kabul edilebilecek sekülarizm, ayrıca bir makalede ele alınmakta.

Yaklaşık otuz yıldır Türkiye'de din sosyolojisi alanında çalışan Elisabeth Özdalga'nın birikiminden bir güldeste..