Kur'an'da Zikir Kavramı

Kur'an-ı Kerim'in ayetlerine baktığımızda ''zikr'' kavramının oldukça geniş bir anlam sahasına sahip olduğunu görmekteyiz. ''Ze-Ke-Re'' fiil kökünden türeyen ''zikr'' kelimesi, çeşitli türevleriyle birlikte, Kur'an'da toplam 292 defa geçmektedir.

''Zikr'' kelimesinin, sözlük anlamı ile Kur'an'daki anlamları arasında genelde bir uyum söz konudur. Ancak, vahiyle birlikte bu kavramın anlam alanı daha da genişleyerek özel anlamlar kazanmıştır. Ziikir, unutmamak, unutmamak üzere hatırda tutmak gibi sözlük anlamlarını ifade ederken, Kur'an, zikrin bu sözlük anlamlarını, mesaj ve uyarılarını unutmamayı ve onlarla bütünleşerek yasamayı ifade etmektedir.

Kur'an, her halimizdeAllah'ı hatırlama ve hatırlatmaya yönelik olarak gerçekleştirdiğimiz bütün davranışları, zikir olarak belirtir. Zikir, her harükarda Allah'a kulluk şuuru içerisinde bulunmak ve tam bir teslimiyet göstermek, her hal ve şartta O'nun sürekli bizi gözetlediğini zihnimize yerleştirmektir. İnsanın gizli-aşikar bütün muamelelerinde ilahi kontrol ve müşahede altında olduğunu bilerek şuurlu bir şekilde yaşama gayreti içinde olması, zikrin en önemli hedefidir. Bu şekildeki bir inanç ve davranış tarzı, dinin ve ibadetin de özü niteliğindedir.

Zikir, kulun Allah'a olan bağlılığıdır. Kul, bu bağlılığı zedeleyen ve yok eden unutma, inanmama, şükretmeme, değerini idrak etmeme, davranışlarını Allah'ın emir ve yasaklarına göre düzenlememe gibi engellerden uzaklaştıkça zikrullah'a tutunmuş ve zikir ehli olmuş olur. Yani zikir, kulun zihnni, fikri, ameli dağınıklıktan kurtulup, Allah'a kavuşmak için harcadığı çabalar ve gerçekleştirdiği ibadetlerdir.