Okurun Belleği

Okurun Belleği, 21. yüzyılın ilk büyük yazarı olarak görülen W. G. Sebald hakkında Türkçedeki ilk kitap!

Cem İleri, “Sebald fenomeni”ni ele alırken, yazarı Walter Benjamin ile birlikte okuyor. Benjamin'in Pasajlar'ının, tarih felsefesinin, modernite eleştirisinin, deneme ile düşünce arasında gidip gelen yazı biçeminin, “Benjamin okuru Sebald”ın yapıtını nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor.

Okurun Belleği, tarih, bellek, anı, zaman, mekân, travma, soykırım, göçmenlik gibi konuları, yine Benjamin'e özgü görsel bilinç altı, istemsiz bellek, fotografik yeniden üretim, diyalektik imge, aura, alegori, şok gibi kavramsallaştırmalar eşliğinde ele alırken, farklı okur belleklerinin yanyana ilerlediği bir tür kurmaca üst okumaya dönüşüyor.

“Okurun Belleği, romanesk bir okuma denemesi. Cem İleri, okumasını ilişkilendirmelere dayanarak kaygan, gene de sağlam bir zemine oturtmayı başarıyor. Benjamin ve Sebald'ı hem yanyana, hem karşılıklı yürütüyor İleri. Eyfel ve istasyon bağlantıları belirleyici burada: Benjamin'den Sebald'a dörtdörtlük köprü(lendirme)ler, demir putrellerin boşlukta olağanüstü örgüsü ve rayların Auschwitz'e dek uzanan, son-uç'a giden uğultulu, tik taklı yolu.

Sebald'ın yolculuğu ne bir yerden başlar, ne bir yerde biter. Bu gönüllü, istenmiş, hedeflenmiş yolda kalış ürpertici biçimde yaşamından ölümüne nakşolmuştur.
Cem İleri, sanki kaza öncesi yanında (yoksa arkasında, arka koltukta mı?) oturmuş, konuşmuşlar, yazmış.

Bizim yazı evrenimizde pek seyrek rastlanan bir söyleşi.”

- Enis Batur