Osmanlı'da Çocuk Musikisi

İslam kültüründe çocuğun hayatı doğumundan hemen sobra kulağına okunan ezan nağmeleri ile başlar.Annesi çocuğu ninni ile büyütür. Mahalle camiinde okunan ezan Ramazan'da mahallenin güzel sesli çocuklarının okuduğu ilahiler, şarkılı çocuk oyunları tekerlemeler ve benzeri her türlü doğal ortamdaki musiki çocuğu her yönden kuşatır. Çocuk okul hayatanın başında eğitim sürecinde ve camidede yine musikiyle iç içedir. Tanzimat Döneminde ilk çocuk dergisinin yayınlanması ve ilk çocuk şarkılarının bestelenmesi çocuk musikisi bakımından bir ayrışma ve geçiş devresi görünümündedir. Günümüzdeki çocuk musikisi araştırmalarının genel itibariyle Cumhuriyet sonrasını kaspadığı düşünülürse sözü edilen bu devir, sunacağı bilgi ve repertuvar bakımından saklı kalmış bir hazine olarak kabul edilebilir. Nitekim bu hazinenin kapısı aralandığında sızan ışık, bizi bu zorlu ama zevkli araştırma sürecine sevk etmeye yetmiştir.

Cumhuriyet döneminde yapılan araştırmalar Osmanlı dönemindeki çocuk musikisini yok saymakta, çocuk şarkısının bir tür olarak Cumhuriyet döneminde ortaya çıktığını öne sürmektedir. Halbuki araştırmamız neticesinde çocuk şarkısı olarak adlandırılabilecek ilk örnek 1882 yılında, Çocuklara Kıraat adlı dergide yayınlanan Mekteb Şarkısı dır. Hacı Yusuf Efendizade Sadi tarafından Selanik'teki Şemsi Efendi Mektebi'ne gönderilen bu şiir, mektebin hocası Şemsi Efendi tarafından bestelenerek çocuklara okutulmuştur. Bu ilk çocuk şarkısının adı geçen mektebin öğrencilerinden Mustafa Kemal tarafından da okunmuş olması muhtemeldir.

Elinizdeki kitap, dört yıllık araştırma neticesinde tespit edilebilmiş dört yüze yakın eserle şaşırtıcı zenginlikteki Çocuk Musikisi repertuvarını okuyucuya sunmayı amaçlamaktadır. Kitapta ayrıca Çocuk Musikisi Eğitimi de kapsamlı şekilde ele alınmıştır.