İTHAF ...............................................................................................................III
İÇİNDEKİLER .................................................................................................... V
GİRİŞ ................................................................................................................. 3
BİRİNCİ BÖLÜM
I. Borçlar Hukuku, Sözleşme Kavramı, Tanımı ve Önemli Bazı Özellikleri......... 7
II. Sözleşmenin İfa Edilmesi, İfa Edilememesi veya Kısmen İfa Edilmesi Halleri... 10
III. Eylem ve Sözleşmeden Doğan Zarar.............................................................. 12
IV. Kusur Nedeniyle Sorumluluk ve Kusursuz Sorumluluk Halleri..................... 12
V. Sorumluluktan Kurtulma Halleri...................................................................... 14
VI. Mücbir Sebep.................................................................................................. 15
VII. Mücbir Sebepte İspat Yükü .......................................................................... 17
VIII. Mücbir Sebebin Zamanaşımına Etkisi......................................................... 20
IX. Mücbir Sebebin Borca Etkisi ......................................................................... 21
X. Mücbir Sebep Benzeri ve Farklı Kavramlar.................................................... 22
XI. Bölüm Özeti.................................................................................................... 23
İKİNCİ BÖLÜM
I. Özel Hukuk Kapsamında Mücbir Sebep........................................................... 25
A. Genel olarak…................................................................................................. 25
B. Borçlar Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep ................................................... 27
Menfi Zarar & Müspet Zarar................................................................................ 31
C. Kira Hukuku Kapsamında Mücbir sebep......................................................... 32
1. Konut Kira Sözleşmelerinde Mücbir Sebep..................................................... 34
2. İşyeri Kira Sözleşmelerinde Mücbir Sebep...................................................... 35
3. Home-Ofise (Ev& İşyeri) Olarak Kiralanan Yerler ......................................... 36
VIII İçindekiler
4. AVM Özelinde Yapılan Kira Sözleşmelerinde Mücbir Sebep ......................... 37
5. Menkul, İş Makinası–Ekipman Ve Oto Kiralama Sözleşmelerinde Mücbir Sebep. 38
Ç. Eser Sözleşmeleri Kapsamında Mücbir Sebep ................................................ 39
D. Medeni Hukuk Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep....................................... 43
E. Ticaret Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep.................................................... 44
F. Finans Sözleşmelerinde (Banka ve Kredi İlişkilerinde) Mücbir Sebep,.......... 50
G. Tüketici Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep.................................................. 51
H. Hizmet Sözleşmelerinde Mücbir Sebep .......................................................... 57
İ. İş Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep ............................................................. 57
1. İşçinin Statüsü, İş Sözleşmesindeki Hakları ve Sendikalı Olup Olmaması Hali,....59
2. Toplu İş Sözleşmesi Olup Olmaması Durumu,................................................ 59
3. İşçinin Çalışmak İstememesi Talebi,................................................................ 59
4. İşçinin COVID 19 Virüsüne Yakalanması İş Kazası Kabul Edilebilir mi? ..... 60
5. İşverenin İşçiyi Çalıştırmama İsteği, ................................................................ 61
6. Ücretin Ödenip Ödenmemesi, Süre ve Diğer Haller........................................ 61
7. Hafta Tatili Ücreti............................................................................................. 62
8. Fazla Çalışma,................................................................................................... 63
9. Telafi Çalışması, ............................................................................................... 63
10. İşçinin Kıdemi, İhbar ve Kıdem Tazminatına Etkisi,..................................... 65
11. Yıllık Ücretli İzin............................................................................................ 65
12. İşçinin ve İşverenin İş Sözleşmesini Feshetmek İstemesi ve Sürecin Yönetimi...66
13. Toplu İşçi Çıkarma ......................................................................................... 67
14. İş Hukuku Mevzuatının Başkaca Düzenlemeleri ........................................... 67
15. Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği......................................................... 68
K. Kelepçeleme Sözleşmelerinde Mücbir Sebep ve Uyarlama............................ 70
L. Yargılama Hukuku ve Takip Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep.................. 71
1. İcra ve İflas Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep ............................................ 71
2. İdari Y argılama Usulü Kanunu ve Hukuk Usulü Muhakemesi Kapsamında
Mücbir Sebep.................................................................................................... 72
M. Tebligat Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep................................................. 74
N. Ceza ve İnfaz Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep......................................... 75
II. Kamu Hukuku ve Vergi Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep,........................ 76
A. Genel olarak…................................................................................................. 76
İçindekiler IX
B. İdare Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep....................................................... 76
C. Vergi Uygulamaları ve Vergi Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep................. 78
D. Devletin Mücbir Sebep Kapsamında Sorumluluğu. ........................................ 80
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
I. COVID-19 Virüs Tehdidi Devam Ederken Yapılması Önerilen Hususlar ve
Yapılması Gerekli Olan Hukuki Girişimler...................................................... 83
II. Salgın Süreci Ve Sonrası Olası Ekonomik Ortam Analizi .............................. 84
A. İŞÇİLER: ......................................................................................................... 85
B. İŞVERENLER.................................................................................................. 88
III. Sözleşmeler ile İlgili Olası Uyuşmazlık Halleri Ve Önlem Önerileri............ 90
IV. Öngörülen Somut Hukuki Uyuşmazlık Örnekleri .......................................... 91
V. Fedakarlığın Denkleştirilmesi İlkesinin Benimsenmesi ve İçselleştirilerek
Uygulanması..................................................................................................... 92
VI. Müzakere ve Sözleşme Yenileme................................................................... 92
VII. Av. Kanunu Madde 35/A Sözleşmeleri ......................................................... 93
VIII. Arabuluculuk................................................................................................ 93
IX. Tahkim............................................................................................................ 94
X. Singapur Sözleşmesi........................................................................................ 95
XI. Hakim Müdahalesi ile Sözleşmenin Uyarlanması Dava Açma Hazırlığı...... 95
XII. Dava Açılması ve Dava Süreci ile İlgili Kısa Bilgilendirme........................ 95
XIII. Bölüm Özeti................................................................................................. 98
SONUÇ................................................................................................................. 99
EKLER............................................................................................................... 105
Ek-1. Onüçüncü Hukuk Dairesi ......................................................................... 107
EK-2. Onbirinci Hukuk Dairesi ......................................................................... 111
Ek-3. Hukuk Genel Kurulu ................................................................................ 115
EK-4. 13. Hukuk dairesi..................................................................................... 125
EK-5. Dokuzuncu. Hukuk dairesi ...................................................................... 133
EK-6. Dokuzuncu. Hukuk dairesi ...................................................................... 139
İTHAF ...............................................................................................................III
İÇİNDEKİLER .................................................................................................... V
GİRİŞ ................................................................................................................. 3
BİRİNCİ BÖLÜM
I. Borçlar Hukuku, Sözleşme Kavramı, Tanımı ve Önemli Bazı Özellikleri......... 7
II. Sözleşmenin İfa Edilmesi, İfa Edilememesi veya Kısmen İfa Edilmesi Halleri... 10
III. Eylem ve Sözleşmeden Doğan Zarar.............................................................. 12
IV. Kusur Nedeniyle Sorumluluk ve Kusursuz Sorumluluk Halleri..................... 12
V. Sorumluluktan Kurtulma Halleri...................................................................... 14
VI. Mücbir Sebep.................................................................................................. 15
VII. Mücbir Sebepte İspat Yükü .......................................................................... 17
VIII. Mücbir Sebebin Zamanaşımına Etkisi......................................................... 20
IX. Mücbir Sebebin Borca Etkisi ......................................................................... 21
X. Mücbir Sebep Benzeri ve Farklı Kavramlar.................................................... 22
XI. Bölüm Özeti.................................................................................................... 23
İKİNCİ BÖLÜM
I. Özel Hukuk Kapsamında Mücbir Sebep........................................................... 25
A. Genel olarak…................................................................................................. 25
B. Borçlar Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep ................................................... 27
Menfi Zarar & Müspet Zarar................................................................................ 31
C. Kira Hukuku Kapsamında Mücbir sebep......................................................... 32
1. Konut Kira Sözleşmelerinde Mücbir Sebep..................................................... 34
2. İşyeri Kira Sözleşmelerinde Mücbir Sebep...................................................... 35
3. Home-Ofise (Ev& İşyeri) Olarak Kiralanan Yerler ......................................... 36
VIII İçindekiler
4. AVM Özelinde Yapılan Kira Sözleşmelerinde Mücbir Sebep ......................... 37
5. Menkul, İş Makinası–Ekipman Ve Oto Kiralama Sözleşmelerinde Mücbir Sebep. 38
Ç. Eser Sözleşmeleri Kapsamında Mücbir Sebep ................................................ 39
D. Medeni Hukuk Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep....................................... 43
E. Ticaret Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep.................................................... 44
F. Finans Sözleşmelerinde (Banka ve Kredi İlişkilerinde) Mücbir Sebep,.......... 50
G. Tüketici Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep.................................................. 51
H. Hizmet Sözleşmelerinde Mücbir Sebep .......................................................... 57
İ. İş Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep ............................................................. 57
1. İşçinin Statüsü, İş Sözleşmesindeki Hakları ve Sendikalı Olup Olmaması Hali,....59
2. Toplu İş Sözleşmesi Olup Olmaması Durumu,................................................ 59
3. İşçinin Çalışmak İstememesi Talebi,................................................................ 59
4. İşçinin COVID 19 Virüsüne Yakalanması İş Kazası Kabul Edilebilir mi? ..... 60
5. İşverenin İşçiyi Çalıştırmama İsteği, ................................................................ 61
6. Ücretin Ödenip Ödenmemesi, Süre ve Diğer Haller........................................ 61
7. Hafta Tatili Ücreti............................................................................................. 62
8. Fazla Çalışma,................................................................................................... 63
9. Telafi Çalışması, ............................................................................................... 63
10. İşçinin Kıdemi, İhbar ve Kıdem Tazminatına Etkisi,..................................... 65
11. Yıllık Ücretli İzin............................................................................................ 65
12. İşçinin ve İşverenin İş Sözleşmesini Feshetmek İstemesi ve Sürecin Yönetimi...66
13. Toplu İşçi Çıkarma ......................................................................................... 67
14. İş Hukuku Mevzuatının Başkaca Düzenlemeleri ........................................... 67
15. Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği......................................................... 68
K. Kelepçeleme Sözleşmelerinde Mücbir Sebep ve Uyarlama............................ 70
L. Yargılama Hukuku ve Takip Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep.................. 71
1. İcra ve İflas Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep ............................................ 71
2. İdari Y argılama Usulü Kanunu ve Hukuk Usulü Muhakemesi Kapsamında
Mücbir Sebep.................................................................................................... 72
M. Tebligat Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep................................................. 74
N. Ceza ve İnfaz Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep......................................... 75
II. Kamu Hukuku ve Vergi Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep,........................ 76
A. Genel olarak…................................................................................................. 76
İçindekiler IX
B. İdare Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep....................................................... 76
C. Vergi Uygulamaları ve Vergi Hukuku Kapsamında Mücbir Sebep................. 78
D. Devletin Mücbir Sebep Kapsamında Sorumluluğu. ........................................ 80
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
I. COVID-19 Virüs Tehdidi Devam Ederken Yapılması Önerilen Hususlar ve
Yapılması Gerekli Olan Hukuki Girişimler...................................................... 83
II. Salgın Süreci Ve Sonrası Olası Ekonomik Ortam Analizi .............................. 84
A. İŞÇİLER: ......................................................................................................... 85
B. İŞVERENLER.................................................................................................. 88
III. Sözleşmeler ile İlgili Olası Uyuşmazlık Halleri Ve Önlem Önerileri............ 90
IV. Öngörülen Somut Hukuki Uyuşmazlık Örnekleri .......................................... 91
V. Fedakarlığın Denkleştirilmesi İlkesinin Benimsenmesi ve İçselleştirilerek
Uygulanması..................................................................................................... 92
VI. Müzakere ve Sözleşme Yenileme................................................................... 92
VII. Av. Kanunu Madde 35/A Sözleşmeleri ......................................................... 93
VIII. Arabuluculuk................................................................................................ 93
IX. Tahkim............................................................................................................ 94
X. Singapur Sözleşmesi........................................................................................ 95
XI. Hakim Müdahalesi ile Sözleşmenin Uyarlanması Dava Açma Hazırlığı...... 95
XII. Dava Açılması ve Dava Süreci ile İlgili Kısa Bilgilendirme........................ 95
XIII. Bölüm Özeti................................................................................................. 98
SONUÇ................................................................................................................. 99
EKLER............................................................................................................... 105
Ek-1. Onüçüncü Hukuk Dairesi ......................................................................... 107
EK-2. Onbirinci Hukuk Dairesi ......................................................................... 111
Ek-3. Hukuk Genel Kurulu ................................................................................ 115
EK-4. 13. Hukuk dairesi..................................................................................... 125
EK-5. Dokuzuncu. Hukuk dairesi ...................................................................... 133
EK-6. Dokuzuncu. Hukuk dairesi ...................................................................... 139