Soybağı Davalarında Usule İlişkin Hükümler

Bir kimseyi soyundan geldiği kimseye bağlayan bağlantıyı ifade eden soybağı, hukukumuzda geniş ve dar olmak üzere iki farklı anlamda kullanılmaktadır. Geniş anlamda soybağı, bir kimsenin üst soyu ile olan biyolojik, genetik, doğal ve hukuki bağı ifade etmekte, bu anlamda soybağı, bir kimsenin, ana - babası, büyük ana ve babaları ile olan biyolojik ve hukuki bağın ifadesi olarak tanımlanmaktadır. Dar anlamda soybağı ise, bir kimsenin ana ve babasıyla arasında olan bağı ifade etmektedir.

Medeni usul ve icra- iflas hukukunda, saf usul ve icra- iflas hukukunun konusunu oluşturan yüksek lisans tezi bulmak artık gerçekten güç hale geldi. Bu nedenle günümüzde, bundan böyle medeni usul ve icra iflas hukuku ile özel hukukun diğer alanları arasında bağlantı olan konuları da incelemek gereğinin ortaya çıktığı açıktır. Ancak farklı disiplinlerin (medeni hukuk, ticaret hukuku ve iş hukuku gibi) kendi alanımızla ilgili yönlerinin ortaya konulmasına mukayeseli hukukta çok rastlanmakla birlikte, hukukumuzda bu çok yaygın değildir. Bu nedenle salt alanla ilgili yazılmış olan tezleri yeniden yazmak yerine, farklı alanların medeni usul veya icra- iflas hukuku ile bağlantılarını ortaya koymanın gerekli olacağı kanısındayız.

Bu nedenle Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Medeni Usul ve İcra- İflas Hukuku Anabilim Dalında araştırma görevlisi olan sevgili kardeşim Arş. Gör. Murat Uyumaz'a -Soybağı Davalarında Usule İlişkin Hükümler- isimli tez, yüksek lisans tezi olarak verilmiştir. Elbette konunun özellikle medeni hukuk (aile hukuku) yönünün bulunması nedeniyle, jüri üyesi olarak Fakültemiz Medeni Hukuk Anabilim Dalı Başkanı sevgili dostum Prof. Dr. Cem Baygın'ın teze katkısı büyüktür.

Tezin birinci bölümü soybağı kavramı ve soybağı davalarının maddi hukuk yönünden incelenmesine ayrılmış; ikinci bölümde soybağı davalarında usule ilişkin özelliklere değinilmiştir. Esasen tezin ağırlık merkezi ikinci ve üçüncü bölümdür. İkinci bölümde, soybağı davalarının niteliği, görev ve yetki, davada taraflar, dava arkadaşlığı, bu tür davalarda yargılamaya hâkim olan ilkelerin görünümü, davaya son veren taraf işlemleri ile bu davalardan alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin uygulanıp uygulanmayacağı gibi konulara değinilmiştir. Üçüncü son bölümde ise soybağı davalarında ispat sorunu ile kanun yolları konularını ele almıştır. Özellikle son bölümde incelenen -soybağı tespiti için inceleme- konusu medeni usul hukuku bakımından oldukça önem arz etmektedir. Sonuç olarak tezin ülkemizde yapılan ilk çalışma olduğunu söylemek mümkündür.

Murat kardeşim tezi yazarken konuyu tüm yönleriyle ele almış, görüşlerini cesaretle ileri sürmüş, güncel içtihatlardan azami istifade etmiş, kaynakları tümüyle tüketmiş ve kanaatimce Türk Hukuku bakımından önemli bir konuyu ele alarak, büyük bir boşluğu doldurmuştur. Sevgili Murat'ın bu çalışması ileride iyi bir doktora çalışması yapacağının bir işareti olarak görüyor, çalışmanın tüm hukuk camiasına ve uygulayıcılara faydalı olmasını diliyorum.