Türk Amerikan İlişkilerinin Şekillenmesinde Amiral Mark L. Bristol'un Rolü (1919-1927) (Ciltli)

Türk-Amerikan diplomatik ilişkileri yaklaşık 30 yıl süren müzakereler neticesinde; 1830 yılında imzalanan Ticaret ve Seyrüsefayin Antlaşması ile kuruldu. Dönem dönem küçük çaplı sorunlar yaşanmasına rağmen iki ülke diplomatik ilişkileri 1917 yılına kadar kesintisiz devam etti. 1917 yılında ABD'nin Almanya'ya savaş ilan etmesiyle diplomatik ilişkiler karşılıklı olarak sonlandırıldı. I. Dünya Savaşı bittiğinde ABD Hükümeti, İngiltere ile Fransa'yı takip ederek nihai barış antlaşması imzalanmadan diplomatik ilişkileri başlatmayı uygun görmedi. Amerikan Donanmasrnın başarılı bir Subayı olan Amiral Mark L. Bristol 1919 yılı başında ülkesini temsil etmek üzere İstanbul'da görevlendirildi ve aynı yılın Ağustos ayında kendisine "Yüksek Koıııiser" unvanı verildi. Bristol, göreve başladığı tarihten 1927 yılına kadar Türkiye'de vazife yaptı. Ermeniler ile Rumlar başta gelmek üzere Osmanlı ekalliyetlerinin taşkınlıklarını yakından gördü ve Milli Mücadele dönemiyle Cumhuriyet' in kuruluşuna tanıklık yaptı.

Amiral Bristol'un Türkiye'de görev yaptığı dönemde ABD Hükümeti'nin Türkiye politikası Ermeni ve Rumların etkisi altındaydı. Özellikle misyoneri-erin desteğini alan Taşnak ve Hınçak mensubu komitacı Ermeniler, kara propaganda eşliğinde ABD'nin Türkiye politikasını şekillendirmekte etkin rol almaktaydılar. Amiral Bristol, Türkiye'de görev yaptığı sekiz yıl boyunca hem komitacıların kara propaganda faaliyetlerine karşı mücadele yürüttü, hem de iki ülke diplomatik ilişkilerinin tekrar kurulabilmesi için uzlaşıyı kolaylaştırıcı bir rol üstlendi. Imparatorluğun dağıldığı ve Cumhuriyet'e geçişin yaşandığı sancılı bir dönemde Türkiye'de bulunan Amiral Bristol, iki ülke diplomatik ilişkilerinin tekrar sağlam, güvene dayalı bir zeminde kurulması ve ABD'de yaratılan haksız Türkiye algısının değişmesi için yoğun çaba gösterdi. Tanıklık ettiği olayları ve dönemin hadiselerini ayrıntılı olarak günlüklerine kaydederek tarihe not düştü.