Türk Edebiyatı Dergisi Sayı: 582 Nisan 2022

Sevgili Türk Edebiyatı okurları

Bu ay dergimizin sayfaları Azerbaycanlı bilim insanı İsa Habibbeyli'nin, kurucumuz Şeyhülmuharrirîn Ahmet Kabaklı'nın edebiyat tarihçiliğine hasrettiği makalesiyle açılıyor. Ahmet Kabaklı'nın beş ciltlik eseriyle yeni bir “edebiyat tarihçiliği mektebi” kurduğunu ileri süren Habibbeyli, makalesinde Ahmet Kabaklı'nın Azerbaycan edebiyatına ve edebî şahsiyetlerine ilişkin değerlendirmelerini merkeze alıyor. Mustafa Ever, “Bir Portre Denemesi: Halit Ziya Uşaklıgil” başlıklı makalesinde, yakınlarının ölümleriyle sürekli sarsılan yazarın ömür yolunun ve edebî macerasının portresini sunuyor. Şaban Kumcu, modern Türk edebiyatının meşalesini yakan bir fikir adamı olarak tanımladığı İbrahim Şinasi Efendi'nin fikrin kendisiyle yetinen bir şiir dilinin ve nesrinin kapılarını aralayarak edebiyatımızdaki dönüşümde oynadığı role dikkat çekiyor. Bu ayki söyleşimiz İskender Pala ile… Dergimize, “A-71” romanı ile ilgili konuşan Pala, farklı bir kurgu ile kaleme aldığı bu romanında, Orta Doğu coğrafyasında gelecekte de etkilerini görebileceğimiz bir sancıya, önemli bir meseleye, onulmaz bir derde odaklandığını; dünyanın bugünkü durumunu, Orta Doğu'da yaşananları merkeze alarak anlattığını vurguluyor….

Türk Edebiyatı'nın bu ayki dosya konusu “Klasik Türk Edebiyatında Mizah”… Dosyamıza değerli yazılarıyla katkı sunanlardan Nilüfer Tanç, klasik edebiyatımızda mizahın genel bir çerçevesini çiziyor. Nihat Öztoprak, klasik edebiyatımızda hayvanların bir mizah unsuru olarak nasıl kullanıldığından bahsediyor. Ziya Avşar, divan şairlerimizin en renkli simalarından biri olan Revânî'yi merkeze aldığı makalesinde, onun zaaflarının çağdaşları tarafından mizaha konu edilmesini örnek metinler eşliğinde sunuyor. Mizah dosyamızda okurlarımızı bir müjdeyle de selamlıyoruz. Evcimenzade Halim Efendi tarafından 1906'da kaleme alınmış olan Kılıbık-name'ye nihayet ulaşıldı. Bu özel eserin bilinen tek nüshası bugüne dek kayıptı. Bir müzayedede satın alınan kitaplar arasında tesadüfen bulunan Kılıbık-name'nin tefrikasına bu ay itibarıyla başlıyoruz. Türünün tek örneği olan bu eserin “İfade-i Meram” başlıklı mukaddimesi, kılıbıklık tarihi ve eserin yazılış öyküsüne dair de önemli bilgiler veriyor.

Mücahit Kaçar'ın, “Divan Şiirinde Mizahi Söylem Unsuru Olarak Ayetler” başlıklı yazısı ilk anda okuyucularımızın zihninde soru işaretleri doğuracaktır ancak Kaçar bu makalesinde bu geleneğin Peygamber Efendimize kadar götürülen Arap mizahının temellerine ve uygulamalarına dayandığını anlatıyor; divan şiirinde ayetlerin iktibas edilmesinin ve ayetlere göndermeler yapılmasının eski nesiller tarafından Kur'an'da yer alan her türlü ifade ve anlatım tekniğinin gündelik hayatta ve diyaloglarda da kullanılabilecek kadar iyi bilindiğini, onların Kur'an ile daha çok haşır neşir olduklarını vurguluyor.

Cemal Kurnaz, “Divan Şairlerinin Mizahi İlişkileri” başlıklı makalesinde Nef'î ve Zatî'nin mizahi kişilikleri ve Şeyhülislam Yahya ile Hayalî kavgasının, hiciv ekseninde cereyan eden mizahi temelleri üzerinde duruyor. Nagehan Uçan Eke ise “Karagöz Perde Gazellerinde Nükte Kavramı” başlıklı makalesinde geleneksel gölge oyununda Hacivat tarafından okunan perde gazellerinin muhtevasını açıp eğlence, yergi, mizah gibi pek çok ihtiyacın perde gazelleri ve bitiş cümleleriyle dile getirildiğine vurgu yapıyor. Bu sayımıza Recep Seyhan, “Bir Göl Hikayesi”; Yunus Alıcı, “Hüngür”; Ayşe Ünüvar ise “Tavus Kadın” adlı hikâyeleriyle katkı sunuyorlar. Bu sayımızın şairleri ise Nurullah Genç, Şadi Oğuzhan, Tarık Özcan, Hüseyin Çolak, Yalçın Ülker, Kadir Tepe ve Mert Alihan Karakaş.

Kitaplık ve ajandamız da bu ay renkli ve dopdolu. Bütün okurlarımıza hayırlı Ramazanlar ve iyi okumalar dileriz…

İmdat Avşar
Genel Yayın Yönetmeni