Türk Hukukunda Sözleşmelerin Uyarlanması Kurumunu, Gelişimini, Konu Hakkında Tartışmalı Ve Sorunlu Meselelere Çözüm Önerilerinde Bulunmak Amacıyla Yüksek Lisans Tezi Olarak Hazırlanan Bu Çalışmada, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 138. Maddesi Çerçevesinde Sözleşmenin Uyarlanması İle İlgili Temel Kavramlar, Öğretide İleri Sürülen Görüşler, Sözleşmenin Uyarlanması İçin Gerekli Şartlar, Uyarlama Hakkının Hukuki Niteliğine İlişkin Öğretideki Farklı Görüşler, Hakkın Kullanılması Ve Sözleşmenin Sona Erdirilmesi Yargıtay İçtihatlarından Da Yararlanmak Suretiyle Üç Ayrı Bölüm Altında İncelenmiştir. Tezin Bütününde Covid-19 Salgınının Sözleşmelerin Uyarlanması Kurumuna Etkileri De Dahil Olmak Üzere, Güncel Olaylarla Birlikte Bir Değerlendirme Yapılmıştır. Çalışmada Uyarlamaya İlişkin Farklı Alanlarda Olmak Üzere Yargıtay Kararlarına Etraflıca Yer Verilmiş, Konunun Teori Ve Uygulamada Bütünlük Arz Edecek Şekilde Ele Alınmasına Özen Gösterilmiştir.(Arka Kapaktan)
İçindekiler
Giriş
Birinci Bölüm
Sözleşmenin Uyarlanması Kurumunun Teorik Çerçevesi
I. Sözleşmenin Uyarlanması İle İlgili Temel Kavramlar
A. Sözleşme Özgürlüğü İlkesi
B. Sözleşmeye Bağlılık İlkesi (Ahde Vefa) : Pacta Sunt Servanda
C. Clausula Rebus Sıc Stantıbus İlkesi
D. Pacta Sunt Servanda İle Clausula Rebus Sıc Stantıbus İlkelerinin Birlikte Değerlendirilmesi
E. Sözleşmenin Yorumlanması Ve Tamamlanması
Iı. Türk Hukukunda Sözleşmenin Uyarlanmasına İlişkin Görüşler
A. Türk Hukukunda Sözleşmenin Uyarlanmasına İlişkin Görüşler
B. Değerlendirme
Iıı. İşlem Temelinin Çökmesinin Yakın Kavramlarla İlişkisi
A. Temel Hatası Oluşturansaikte Esaslı Yanılma Ve İşlem Temelinin Çökmesi Teorisi Arasındaki İlişki
B. Borçlunun Sorumluluktan Kurtulduğu Sonraki İmkansızlık İle İşlem Temelinin Çökmesi Arasındaki İlişki
C. Ayıp Hükümleri İle İşlem Temelinin Çökmesi Arasındaki İlişki
D. Sebepsiz Zenginleşme İle İşlem Temelinin Çökmesi Arasındaki İlişki
İkinci Bölüm
Sözleşmenin Uyarlanmasının Şartları Ve Uyarlama Hakkının Hukuki Niteliği
I. Sözleşmenin Uyarlanmasının Şartları
A. Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Meydana Gelen Durum Değişikliğinin Varlığı
B. Önceden Öngörülemezlik
C. Uyarlama İsteyen Tarafın (Borçlunun) Kusurunun Bulunmaması
D. Borçludan İfanın Gerçekleştirilmesinin Beklenemez Olması
E. Edimin Henüz İfa Edilmemiş Veya İfanın Aşırı Ölçüde Güçleşmesinden Doğan Hakların Saklı Tutularak İfa Edilmiş Olması
F. Uygun İlliyet Bağı
Üçüncü Bölüm
Uyarlama Hakkının Hukuki Niteliği, Hakkın Kullanılması Ve Sözleşmenin Sona Erdirilmesi
I. Uyarlamanın Hukuki Niteliği
A. Mahkeme Aracılığıyla Kullanılabilen Yenilik Doğuran Hak Niteliği
B. Yenilik Doğuran Hak Niteliği
C. Mahkeme Kararının Hukuki Niteliği
Iı. Uyarlama Hakkının Sahibi Ve Hakkın Yöneltilecek Olduğu Taraf
Iıı. Uyarlama Hakkının Kullanılacağı Zaman Ve Hakkın Sona Ermesi
A. Dürüstlük Kuralının Bir Gereği Olarak Taraflar İçin Yeniden Müzakere Daveti
B. Uyarlama Hakkının Kullanılacağı Zaman
C. Uyarlama Hakkının Sona Ermesi
Iv. Uyarlama Davası
A. Hakimin Sözleşmeye Müdahalesi
B. Hakimin Uyarlamaya İlişkin Geçici Hukuki Koruma Kararlarının Değerlendirilmesi
V. Uyarlamanın Yapılamayacağı Hallerde Tbk M. 138'De Düzenlenen Çözüm Yolları
A. Ani Edimli Sözleşmelerde Çözüm Yolu: Sözleşmeden Dönme
B. Sürekli Edimli Sözleşmelerde Çözüm Yolu: Sözleşmenin Feshi
C. Denkleştirme Bedeli
Sonuç
Türk Hukukunda Sözleşmelerin Uyarlanması Kurumunu, Gelişimini, Konu Hakkında Tartışmalı Ve Sorunlu Meselelere Çözüm Önerilerinde Bulunmak Amacıyla Yüksek Lisans Tezi Olarak Hazırlanan Bu Çalışmada, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 138. Maddesi Çerçevesinde Sözleşmenin Uyarlanması İle İlgili Temel Kavramlar, Öğretide İleri Sürülen Görüşler, Sözleşmenin Uyarlanması İçin Gerekli Şartlar, Uyarlama Hakkının Hukuki Niteliğine İlişkin Öğretideki Farklı Görüşler, Hakkın Kullanılması Ve Sözleşmenin Sona Erdirilmesi Yargıtay İçtihatlarından Da Yararlanmak Suretiyle Üç Ayrı Bölüm Altında İncelenmiştir. Tezin Bütününde Covid-19 Salgınının Sözleşmelerin Uyarlanması Kurumuna Etkileri De Dahil Olmak Üzere, Güncel Olaylarla Birlikte Bir Değerlendirme Yapılmıştır. Çalışmada Uyarlamaya İlişkin Farklı Alanlarda Olmak Üzere Yargıtay Kararlarına Etraflıca Yer Verilmiş, Konunun Teori Ve Uygulamada Bütünlük Arz Edecek Şekilde Ele Alınmasına Özen Gösterilmiştir.(Arka Kapaktan)
İçindekiler
Giriş
Birinci Bölüm
Sözleşmenin Uyarlanması Kurumunun Teorik Çerçevesi
I. Sözleşmenin Uyarlanması İle İlgili Temel Kavramlar
A. Sözleşme Özgürlüğü İlkesi
B. Sözleşmeye Bağlılık İlkesi (Ahde Vefa) : Pacta Sunt Servanda
C. Clausula Rebus Sıc Stantıbus İlkesi
D. Pacta Sunt Servanda İle Clausula Rebus Sıc Stantıbus İlkelerinin Birlikte Değerlendirilmesi
E. Sözleşmenin Yorumlanması Ve Tamamlanması
Iı. Türk Hukukunda Sözleşmenin Uyarlanmasına İlişkin Görüşler
A. Türk Hukukunda Sözleşmenin Uyarlanmasına İlişkin Görüşler
B. Değerlendirme
Iıı. İşlem Temelinin Çökmesinin Yakın Kavramlarla İlişkisi
A. Temel Hatası Oluşturansaikte Esaslı Yanılma Ve İşlem Temelinin Çökmesi Teorisi Arasındaki İlişki
B. Borçlunun Sorumluluktan Kurtulduğu Sonraki İmkansızlık İle İşlem Temelinin Çökmesi Arasındaki İlişki
C. Ayıp Hükümleri İle İşlem Temelinin Çökmesi Arasındaki İlişki
D. Sebepsiz Zenginleşme İle İşlem Temelinin Çökmesi Arasındaki İlişki
İkinci Bölüm
Sözleşmenin Uyarlanmasının Şartları Ve Uyarlama Hakkının Hukuki Niteliği
I. Sözleşmenin Uyarlanmasının Şartları
A. Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Meydana Gelen Durum Değişikliğinin Varlığı
B. Önceden Öngörülemezlik
C. Uyarlama İsteyen Tarafın (Borçlunun) Kusurunun Bulunmaması
D. Borçludan İfanın Gerçekleştirilmesinin Beklenemez Olması
E. Edimin Henüz İfa Edilmemiş Veya İfanın Aşırı Ölçüde Güçleşmesinden Doğan Hakların Saklı Tutularak İfa Edilmiş Olması
F. Uygun İlliyet Bağı
Üçüncü Bölüm
Uyarlama Hakkının Hukuki Niteliği, Hakkın Kullanılması Ve Sözleşmenin Sona Erdirilmesi
I. Uyarlamanın Hukuki Niteliği
A. Mahkeme Aracılığıyla Kullanılabilen Yenilik Doğuran Hak Niteliği
B. Yenilik Doğuran Hak Niteliği
C. Mahkeme Kararının Hukuki Niteliği
Iı. Uyarlama Hakkının Sahibi Ve Hakkın Yöneltilecek Olduğu Taraf
Iıı. Uyarlama Hakkının Kullanılacağı Zaman Ve Hakkın Sona Ermesi
A. Dürüstlük Kuralının Bir Gereği Olarak Taraflar İçin Yeniden Müzakere Daveti
B. Uyarlama Hakkının Kullanılacağı Zaman
C. Uyarlama Hakkının Sona Ermesi
Iv. Uyarlama Davası
A. Hakimin Sözleşmeye Müdahalesi
B. Hakimin Uyarlamaya İlişkin Geçici Hukuki Koruma Kararlarının Değerlendirilmesi
V. Uyarlamanın Yapılamayacağı Hallerde Tbk M. 138'De Düzenlenen Çözüm Yolları
A. Ani Edimli Sözleşmelerde Çözüm Yolu: Sözleşmeden Dönme
B. Sürekli Edimli Sözleşmelerde Çözüm Yolu: Sözleşmenin Feshi
C. Denkleştirme Bedeli
Sonuç