Türk ve Avrupa Hukukunda Temel Hak Boyutuyla Adil Yargılanma Hakkı

İnsan hakları ve hukuk devleti insanlığın uzun yıllar süren adalet, özgürlük ve eşitlik mücadelesi sayesinde elde edilmiştir. Bu değerlerin yargılama alanındaki en önemli sonucu ise adil yargılanma hakkıdır.

Adil yargılanma hakkı, birçok anayasa, uluslararası sözleşme ile ulusal yasalar tarafından güvence altına alınmış en temel insan haklarındadır. Adil yargılanma hakkı, dokunulmaz ve vazgeçilmez bir hak olarak, yargılamanın insan haklarına ve demokratik kurallara en uygun şekilde yapılmasını ve insan haklarının güvence altına alınmasını sağlar.

Bu çalışmanın ilk iki bölümü ile, insan hakları ile özgürlüklerin yargısal güvencesi ve aynı zamanda bir temel hak olan adil yargılanma hakkının unsurları ve koruma alanı esasen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında incelenmiştir. Bununla birlikte, diğer uluslararası temel insan hakları belgelerinde düzenlenişine ve Avrupa Birliği hukukundaki yerine de yer verilmiştir. Ayrıca çalışmayı daha yararlı kılmak için adil yargılanma hakkına ilişkin Amerikan Yüksek mahkemesi içtihatlarına da değinilerek Amerikan sisteminde bu hakkın uygulanışı da ele alınmıştır.

Çalışmanın son bölümü ile, 1982 Anayasası'nda yer alan ilgili hükümler ve Türk yüksek mahkemelerinin içtihatları ışığında adil yargılanma hakkının hukuk sistemimizde düzenlenişi incelenmiştir. Hakla ilgili uygulama ve mevzuattan kaynaklanan problemlerin altını çizerek bizim sistemimiz açısından olması gerekenlere dair bazı çözüm önerileri getirilmiştir. Çalışmamız sonucunda ulaşılan genel kanaatler ise sonuç kısmında yer almaktadır.