Siyasal haklar, devlet yönetimine katılımı ve siyasal iktidarın siyasal katılım yoluyla denetlenmesinisağlayan haklardır. Bu bağlamda siyasal haklar, demokratik ilkeleri hayata geçirebilecek en önemli araç konumundadır. Siyasal haklar, özellikle 17. yüzyılda talep edilmeye başlanmıştır. 18. yüzyılda ise Amerikan ve Fransız Devrimleri ile siyasal hakların güvence altına alınmasınısağlayan ilk belgeler ortaya çıkmıştır. 17. ve 18. yüzyıllarda siyasal haklarını kullanmak isteyen ve bunu başaranlar arasında kadınlar yer almamaktadır. Dolayısıyla "kadınların siyasal hakları" siyasal hakların gelişiminden ayrıca değerlendirilmeye muhtaç kalmıştır. Kadınlar, ancak 20. yüzyılda oy haklarını elde edebilmişlerdir. Kadınların siyasal hakları konusundaki sorunlar, tarihsel bir değerlendirme konusu olarak kalmamaktadır. Günümüzde de farklı boyutları ile siyasal katılım, kamusal alanda yer alma ve dolayısıyla siyasal haklardan yararlanma konusunda, kadınlar ve erkekler arasında eşitliksağlanmış değildir. Bu doğrultuda evrensel ve bölgesel düzeydeki insan hakları örgütleri de kadınların siyasal haklarını çeşitli çalışmaları ile ele almakta ve ortaya çıkan eksiklikleri izlemektedir.(Arka kapaktan)
İçindekiler
Giriş
Birinci Bölüm
Tarihsel Arka Plan: Kadınların Siyasal Haklarının Kuramsal Ve Hukuksal Gelişimi
I. Siyasal Hak Kavramı
A. İnsan Haklarının Sınıflandırılmasında Siyasal Hakların Yeri
B. Siyasal Hakların Kavramsal Çerçevesi
Iı. Kadınların Siyasal Haklarının Kategorik Olarak Ele Alınması
A. Kadınların İnsan Hakları Kavramı Ve Feminist Hareketler
B. Tarihsel Bir Perspektifle Kadınların Siyasal Haklarının Ulusal Hukuki Düzenlemelerde Yer Alması
Iıı. Kadınların Siyasal Haklarının Ulusalüstü İnsan Hakları Hukuku Belgelerinde Yer Alması
A. Birleşmiş Milletler'in Kuruluşu Ve Kadınların Siyasal Hakları
B. Evrensel İnsan Hakları Bildirisi
İkinci Bölüm
Ulusalüstü İnsan Hakları Hukuku Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
I. Birleşmiş Milletler Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
A. Uluslararası Medeni Ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
B. Uluslararası Ekonomik, Sosyal Ve Kültürel Haklar Sözleşmesi
C. Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Sözleşme
D. Evli Kadınların Vatandaşlığına İlişkin Sözleşme
E. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Sözleşme (Cedaw)
F. Uluslararası Barış Ve İşbirliğinin Geliştirilmesine Kadınların Katılımı Hakkında Bildiri
G. Kadınlara Karşı Şiddetin Ortadan Kaldırılması Hakkında Bildiri
H. Birleşmiş Milletler Dünya Kadın Konferansları
Iı. Avrupa Konseyi Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ve Protokolleri
B. Kadına Yönelik Şiddet Ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi Ve Bunlarla Mücadele Hakkında Sözleşme
C. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Tavsiye Kararlarında Cinsiyet Eşitliği Ve Kadınların Siyasal Hakları
Iıı. Avrupa Birliği Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
A. Avrupa Birliği Antlaşmalarında Cinsiyet Eşitliği Ve Kadınların Siyasal Hakları
B. Avrupa Birliği Direktiflerinde Cinsiyet Eşitliği Ve Kadınların Siyasal Hakları
C. Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararlarında Cinsiyet Eşitliği Ve Kadınların Siyasal Hakları
Iv. Amerikan Devletleri Örgütü Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
A. Amerikan İnsan Hakları Ve Ödevleri Bildirisi
B. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi
C. Kadınların Uyrukluğu Hakkında Sözleşme
D. Kadınların Siyasal Haklarının Tanınması Hakkında Amerikalılar Arası Sözleşme
V. Afrika Birliği Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
A. Afrika İnsan Ve Halkların Hakları Şartı
B. Afrika İnsan Ve Halkların Hakları Şartı'nın Afrika'da Kadınların Hakları Protokolü
Üçüncü Bölüm
Taraf Olunan Ulusalüstü Sözleşmeler Bağlamında Türkiye'de Kadınların Siyasal Hakları
I. Türkiye'nin Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Taraf Olduğu Ulusalüstü Sözleşmeler
A. Türkiye'nin Taraf Olduğu Ulusalüstü Sözleşmeler
B. Türkiye'nin Taraf Olduğu Ulusalüstü Sözleşmelerin Hukuki Niteliği
Iı. Türkiye'nin Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Taraf Olduğu Ulusalüstü Sözleşmeler Bağlamında Koruma Mekanizmaları
A. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Türkiye'de Cinsiyet Eşitliği Ve Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Kararları
B. Cedaw Türkiye Raporları'nda Kadınların Siyasal Hakları
C. Avrupa Birliği İlerleme Raporları'nda Kadınların Siyasal Hakları
Iıı. Türk Hukukunda Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Ulusal Düzenlemeler Ve Yargı Organlarının Kararları
A. Türk Hukukunda Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Düzenlemeler
B. Türk Yargı Organlarının Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Kararları Ve Yorumu
Sonuç
Kaynakça
Siyasal haklar, devlet yönetimine katılımı ve siyasal iktidarın siyasal katılım yoluyla denetlenmesinisağlayan haklardır. Bu bağlamda siyasal haklar, demokratik ilkeleri hayata geçirebilecek en önemli araç konumundadır. Siyasal haklar, özellikle 17. yüzyılda talep edilmeye başlanmıştır. 18. yüzyılda ise Amerikan ve Fransız Devrimleri ile siyasal hakların güvence altına alınmasınısağlayan ilk belgeler ortaya çıkmıştır. 17. ve 18. yüzyıllarda siyasal haklarını kullanmak isteyen ve bunu başaranlar arasında kadınlar yer almamaktadır. Dolayısıyla "kadınların siyasal hakları" siyasal hakların gelişiminden ayrıca değerlendirilmeye muhtaç kalmıştır. Kadınlar, ancak 20. yüzyılda oy haklarını elde edebilmişlerdir. Kadınların siyasal hakları konusundaki sorunlar, tarihsel bir değerlendirme konusu olarak kalmamaktadır. Günümüzde de farklı boyutları ile siyasal katılım, kamusal alanda yer alma ve dolayısıyla siyasal haklardan yararlanma konusunda, kadınlar ve erkekler arasında eşitliksağlanmış değildir. Bu doğrultuda evrensel ve bölgesel düzeydeki insan hakları örgütleri de kadınların siyasal haklarını çeşitli çalışmaları ile ele almakta ve ortaya çıkan eksiklikleri izlemektedir.(Arka kapaktan)
İçindekiler
Giriş
Birinci Bölüm
Tarihsel Arka Plan: Kadınların Siyasal Haklarının Kuramsal Ve Hukuksal Gelişimi
I. Siyasal Hak Kavramı
A. İnsan Haklarının Sınıflandırılmasında Siyasal Hakların Yeri
B. Siyasal Hakların Kavramsal Çerçevesi
Iı. Kadınların Siyasal Haklarının Kategorik Olarak Ele Alınması
A. Kadınların İnsan Hakları Kavramı Ve Feminist Hareketler
B. Tarihsel Bir Perspektifle Kadınların Siyasal Haklarının Ulusal Hukuki Düzenlemelerde Yer Alması
Iıı. Kadınların Siyasal Haklarının Ulusalüstü İnsan Hakları Hukuku Belgelerinde Yer Alması
A. Birleşmiş Milletler'in Kuruluşu Ve Kadınların Siyasal Hakları
B. Evrensel İnsan Hakları Bildirisi
İkinci Bölüm
Ulusalüstü İnsan Hakları Hukuku Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
I. Birleşmiş Milletler Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
A. Uluslararası Medeni Ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
B. Uluslararası Ekonomik, Sosyal Ve Kültürel Haklar Sözleşmesi
C. Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Sözleşme
D. Evli Kadınların Vatandaşlığına İlişkin Sözleşme
E. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Sözleşme (Cedaw)
F. Uluslararası Barış Ve İşbirliğinin Geliştirilmesine Kadınların Katılımı Hakkında Bildiri
G. Kadınlara Karşı Şiddetin Ortadan Kaldırılması Hakkında Bildiri
H. Birleşmiş Milletler Dünya Kadın Konferansları
Iı. Avrupa Konseyi Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ve Protokolleri
B. Kadına Yönelik Şiddet Ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi Ve Bunlarla Mücadele Hakkında Sözleşme
C. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Tavsiye Kararlarında Cinsiyet Eşitliği Ve Kadınların Siyasal Hakları
Iıı. Avrupa Birliği Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
A. Avrupa Birliği Antlaşmalarında Cinsiyet Eşitliği Ve Kadınların Siyasal Hakları
B. Avrupa Birliği Direktiflerinde Cinsiyet Eşitliği Ve Kadınların Siyasal Hakları
C. Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararlarında Cinsiyet Eşitliği Ve Kadınların Siyasal Hakları
Iv. Amerikan Devletleri Örgütü Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
A. Amerikan İnsan Hakları Ve Ödevleri Bildirisi
B. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi
C. Kadınların Uyrukluğu Hakkında Sözleşme
D. Kadınların Siyasal Haklarının Tanınması Hakkında Amerikalılar Arası Sözleşme
V. Afrika Birliği Belgelerinde Kadınların Siyasal Hakları
A. Afrika İnsan Ve Halkların Hakları Şartı
B. Afrika İnsan Ve Halkların Hakları Şartı'nın Afrika'da Kadınların Hakları Protokolü
Üçüncü Bölüm
Taraf Olunan Ulusalüstü Sözleşmeler Bağlamında Türkiye'de Kadınların Siyasal Hakları
I. Türkiye'nin Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Taraf Olduğu Ulusalüstü Sözleşmeler
A. Türkiye'nin Taraf Olduğu Ulusalüstü Sözleşmeler
B. Türkiye'nin Taraf Olduğu Ulusalüstü Sözleşmelerin Hukuki Niteliği
Iı. Türkiye'nin Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Taraf Olduğu Ulusalüstü Sözleşmeler Bağlamında Koruma Mekanizmaları
A. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Türkiye'de Cinsiyet Eşitliği Ve Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Kararları
B. Cedaw Türkiye Raporları'nda Kadınların Siyasal Hakları
C. Avrupa Birliği İlerleme Raporları'nda Kadınların Siyasal Hakları
Iıı. Türk Hukukunda Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Ulusal Düzenlemeler Ve Yargı Organlarının Kararları
A. Türk Hukukunda Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Düzenlemeler
B. Türk Yargı Organlarının Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Kararları Ve Yorumu
Sonuç
Kaynakça